Hece Dergisinde Deneme 1997-2002


Deneme ve makale dergide nicelik olarak şiirden sonra öyküden önce yer alan türdür. Hem çeviri hem telif olarak çeşitli konular yer almıştır. Edebiyatın türleri dışında sinema, müzik, felsefe, sosyoloji, medya, kültür, sanat, siyaset, din, dil ve güncel konular alanında deneme / makale yazıları görüyoruz. Bunların dışında portre anlamına gelebilecek yazılara da rastladık. Şaban Abak’ın 36. sayıda Necat Çavuş üzerine yayımladığı yazı[1] , Mustafa Şahin’in 41. sayıda Hüsnü Çalhan üzerine yayımladığı yazı[2] bunlara örnek olarak verilebilir. 

Şiir, dil ve tiyatro üzerine yazılan yazıların incelememiz sonrasında en çok bahsedilen konu olduğunu gördük. Bu konulara eğilen yazarlar Hüseyin Su, Mustafa Muharrem ve Esver Ölüç’tür. Esver Ölüç’ün hem şiir hem de şiirle ilgili yazılar yayımlaması en dikkat çekici yönü olmuştur. 

Çeşitli duygu ve düşüncelerin dile getirildiği ve biçim kaygısının da öne çıktığı yazıları da tespit ettik. Nizar Kabbanî’nin dizi olarak süren “Beyrut Günlükleri” buna bir örnektir. Öykü üzerine çalışmalarıyla Necip Tosun dergide öne çıkan deneme yazarlarından birisi olmuştur. Abdürrahim Karadeniz de çeşitli konuları satırlarına sığdırmıştır. Çeviri faaliyetinin devam ettiğini görüyoruz. Özellikle Doğu ve Batı coğrafyalarından yazarların metinlerine yer vermesi de derginin okuyucusunu çoğaltan bir faktör olarak öne çıkmıştır.


1.Telif Deneme / Makale

Dergide deneme/makale yayınlayan yazarlar şunlardır: Abdurrahman Suruçlu, Abdülkadir Erkal, Abdürrahim Karadeniz, Ahmet Murat, Ahmet Sait Akçay, Ali Göçer, Ali K. Metin, Ali Karaçalı, Ali Sali, Atıf Bedir, Cahit Yeşilyurt, Cemal Şakar, Cemil Çiftçi, Cevat Özyurt, Davut Dağ[3], Efdâl Büyükdeniz, Elif Betül, Emin Köroğlu, Erdal Çakır, Eriş Özgül, Ertuğrul Aydın, Esver Ölüç, Faruk Uysal, Ferhan Sungur, Fikret Uslucan, Gıyasettin Aytaş, Gökhan Özcan, Halil Güney, Hasan Ali Kasır, Hasan Kuvvet, Hayrettin Oğuz, Hayrettin Orhanoğlu, Hüseyin Atlansoy, Hüseyin Pala, Hüseyin Su, İbrahim Demirci, İlkay Ersöz, İlyas Dirin, İsmail Karakurt, İsmail Kılıçarslan, Kâmil Eşfak Berki, Kemal Sayar, Kenan Çağan, Kerima Filan (Boşnak asıllıdır), Korkut Soylu, Köksal Alver, Mehmet Can Doğan, Mehmet Harmancı, Mehmet Erdoğan, Mehmet Kahraman, Mehmet Solak, Metin Kayahan Özgül, M. Hilmi Uçan, Mete Çamdereli, Muharrem Sevil, Muhsin Mete, Mustafa Aydoğan, Mustafa Balcı, Mustafa Kurt, Mustafa Muharrem, Mustafa Orcan, Mustafa Şahin, Mustafa Uçurum, Münire Daniş, Nazir Akalın, Necati Mert, Necip Tosun, Nesime Ceyhan, Nilüfer Usta, Numan Efkar, Osman Bayraktar, Osman Özbahçe, Osman Söğüt, Ömer Erinç, Ömer Lekesiz, Özcan Ünlü, Rahim Sağ, Rahmi Kaya, Rasim Özdenören, Sadık Yalsızuçanlar, Selahattin Yusuf, Selçuk Küpçük, Selim Erdoğan, Serap Akçaoğlu, Süleyman Sahra, Şaban Abak, Şahin Emiroğlu, Taha Çağlaroğlu, Tahsin Eren, Turan Karataş, Turan Koç, Türkân Kodal, Yusuf Çağlar, Zübeyde Şenderin.


2.Çeviri Deneme/Makale

Dergideki çeviri faaliyetinde deneme / makalenin önemli bir yeri vardır. Batı ve Doğu coğrafyasından yazarların seçilmesi ve çeşitli cenahtan da kişilerin aynı sayıda bulunduğunu da görüyoruz. Süleyman Sahra, Mete Çamdereli ve İbrahim Demirci dergiye en fazla metin veren çevirmenler olarak görülüyor. Bu isimler aynı zamanda derginin çeviri faaliyetinin genelinde en çok çeviri metin yayınlayan kişilerdir. Yukarıda sözünü ettiğimiz Ezra Pound çevirilerinde Süleyman Sahra’nın imzası var. Telif bakımından deneme / makale sayısı öykü sayısını geçmişken çeviri alanında öykü sayısı deneme / makale türünün sayısından çoktur. Çeviri metinlerde çevirmenin adı yer alırken kaynağın hangi dil olduğu bilgisi verilmemiştir.

Batı edebiyatından metni çevrilen yazarlar şunlardır: Albin Michel, Edgar Allan Poe, Edward Estlin Cummings, Ezra Pound, Frithjof Schuon, Gaston Bachelard, George Steiner, H. D. Zimmermann, Ian Dallas, Joseph Cunneen, Laurent Mignon, Mark Sedgwick, Peter Forbes, Richard Kearney, Roger Garaudy, Titus Buckhardt, Walter Allen, William C. Chittick.

Doğu edebiyatından metni çevrilen yazarlar şunlardır: Adonis, Câhız, Hafız Ahmed Mahir Efendi, Nizar Kabbanî, Perviz Nâtil Hânleri, Ziyaüddin Serdar.



[1] Şaban Abak, “Bir Diriliş Şairi Olarak Necat Çavuş”, Hece, Aralık 1999, s.61.
[2] Mustafa Şahin, “Dava Delilerinin Kısa Tarihi -1 Hüsnü Çalhan”, Hece, Mayıs 2000, s.7.
[3] Turan Koç’un müstear ismidir.

Yorumlar